Je tuin herfstklaar maken: 10 stappen

Tuinklussen voor eind september en oktober

Langzaamaan maken we ons klaar voor de kortere, koudere dagen... Het is tijd om het zomerseizoen af te sluiten. Maar hoe doe je dat in je tuin? Wat zijn de belangrijkste tuinklussen in september en oktober? In 10 stappen geniet je optimaal van je herfsttuin en zet je de eerste stappen voor het komende voorjaar. 

chrysant | pompoen | herfstplanten | tuinplanten herfst
Schrijf je in en ontvang iedere maand de leukste plant inspiratie

Doen in de tuin in de herfst

Eind september en oktober zijn de beste maanden om je tuin voor te bereiden op de koudere maanden van het jaar. En dat niet alleen: dit is het perfecte moment om ervoor te zorgen dat jouw tuin er volgend jaar op z'n mooist uitziet. Kun je ook niet wachten om aan de slag te gaan? Bekijk de 10 activiteiten voor in je tuin deze herfst en ga aan de slag!  

1. Vaste planten snoeien (of niet)

De herfst is een belangrijke periode wat snoeien betreft, maar let op: de manier van snoeien verschilt sterk per plant! Sommige planten mogen in de herfst teruggesnoeid worden tot vlak boven de grond. Andere planten mag je de hele winter laten staan en hoef je pas in het voorjaar te snoeien. Er zijn ook planten die alleen een vormsnoei vereisen. Check voor de planten die in jouw tuin staan wat de richtlijnen zijn wat snoeien betreft. Bekijk eventueel onze plantenwijzers voor advies (zie 'plantenwijzer' in het menu op deze pagina). 

2. Vorstgevoelige planten beschermen of laten overwinteren

Veel vaste planten trekken zich niets aan van kou, maar sommige planten leggen al snel het loodje als ze worden blootgesteld aan vrieskou. Kun je jouw planten met een gerust hart laten staan, of moet je ze laten overwinteren? In dit artikel leggen we uit waar je op moet letten. Zo komen jouw planten de herfst en winter stralend door. 

herfstklusjes | tuin herfst |

3.Eenjarige planten weghalen

Eenjarige planten zijn nu wel uitgebloeid, dus die kun je weghalen en weggooien in de groene container. Kale plekken of lege, vorstbestendige potten vul je bijvoorbeeld op met prachtige bloeiers als bolchrysanten, viool, schijnhulst of winterheide. Zo geniet je ook in de herfst en winter van kleur in je tuin! Tip: lees dit artikel over 6 kleurrijke winterplanten en laat je inspireren door de mooiste winterbloeiers.  

4. Nieuwe tuinplanten planten

Je denkt misschien dat de lente het beste seizoen is om nieuwe planten te planten, maar dat kun je vaak beter in de herfst doen! In de herfst is de grond nog warm, waardoor planten makkelijker wortels vormen. Bovendien heb je in de herfst geen zorgen over droogte, en geef je planten een voorsprong doordat ze al een tijdje staan tegen de tijd dat het lente is. Er zijn uitzonderingen, want sommige planten kun je beter in het voorjaar planten! Je leest er in dit artikel alles over.  

5. Buitenkraan, gieters en potten beschermen tegen vorst

Beschik je over een buitenkraan? Sluit de kraan dan af, je wilt niet dat de boel bevriest en door het uitzettende ijs beschadigd raakt. Zinken gieters kunnen ook kapotgaan door uitzettend ijs, dus zet ze onder een overkapping, in een schuur of ondersteboven zodat er geen water in kan komen. Heb je planten- en bloempotten die niet vorstbestendig zijn (zoals potten van terracotta en keramiek)? Zet ze dan in een schuur of binnen om te overwinteren.

tuinplanten overwinteren kas

6. Bladeren recyclen voor natuurlijke isolatie

Afgevallen herfstbladeren kun je het beste van je gazon harken, om gele en bruine plekken in het gras te voorkomen. Weggooien is zonde! Recycle de bladeren en hark ze van je gazon, zo de border in. Daar zorgen de blaadjes voor een natuurlijke isolatielaag, zodat je vaste planten extra goed beschermd zijn tegen vorst. Bovendien helpt dit bladerdek onkruid te voorkomen. Niet alleen voor je vaste planten is deze beschermlaag handig. Ook bodemdiertjes, wormen, insecten en vogels hebben er baat bij (zie stap 8).  

7. Voor de laatste keergrasmaaien

Maai je gazon nog een laatste keer voordat de winter invalt. Doorgaans maai je het gras tot en met oktober, maar wanneer precies de laatste keer is, is afhankelijk van de temperatuur. Geef het gazon een laatste maaibeurt zodra de bodemtemperatuur regelmatig onder de 8°C tot 5°C daalt. Bij deze temperatuur stopt gras met groeien en is maaien niet meer nodig. Let op: een gazon in de zon kun je korter maaien dan een schaduwgazon. In de winter kun je je gazon indien nodig verwennen met wat kalk, voor een frisgroene teint.

8. Je tuin diervriendelijk maken

In de herfst en de winter kunnen vogels en andere dieren wel wat extra aandacht gebruiken. We zeiden het al bij stap 6: door herfstbladeren in de border te harken draag je bij aan een diervriendelijke tuin. Wormen, insecten en andere bodemdiertjes vinden namelijk beschutting tussen de bladeren en eten de bladeren. Vogels komen op hun beurt af op de bodemdiertjes. Meer doen voor een diervriendelijke tuin in de herfst? In het artikel zo maak je jouw herfsttuin diervriendelijk geven we je een paar slimme tips om (on)gewenste bezoekers een handje (de tuin in of uit) te helpen.

klusjes tuin herfst | diervriendelijke herfsttuin

9. Tuinmeubelen en gereedschapschoonmaken

Tuinmeubelen, rieten manden, plantenbakken en -potten: ze knappen allemaal op van een poets- en borstelbeurt. Je kunt ze vervolgens binnen opbergen of buiten laten staan. Overwinteren je plantenbakken buiten, zet ze dan ondersteboven weg. Als er water in aardewerk blijft staan, kunnen de potten met vorst kapotvriezen. En zink zet uit als er water in bevriest. Geschilderd en geglazuurd aardewerk overwintert het beste in de schuur.

Niet alleen je meubilair en potten, ook je gereedschap kan een check-up gebruiken. Controleer of snoeischaren, heggenscharen en de messen van de grasmaaier aan een slijpbeurt toe zijn. Hoe scherper het materiaal, hoe minder schade de planten oplopen. Maak tuingereedschap schoon en droog. Houten stelen blijven mooier als je ze inwrijft met olie, eventuele roestplekken schuur je weg en metalen delen kun je invetten. 

10. Bladcompost maken

Bladcompost maken is makkelijker dan een composthoop aanleggen. Het enige wat je nodig hebt is een vuilniszak, wat kalk, kippengaas en natuurlijk bladeren. Hark bladeren bij voorkeur na een regenbui bij elkaar, want de bladeren moeten vochtig zijn. Doe zoveel mogelijk blad in een vuilniszak, afgewisseld met wat kalk (compostversneller of fijngemalen eierschalen kan ook) en stamp de bladeren goed aan. Giet de vuilniszak vervolgens leeg in een korf van kippengaas. Weer en wind doet de rest. Het resultaat na een jaar: een voedende bodembedekker. Uit eigen tuin!

Meer (herfst)inspiratie

Genoeg gekregen van al die klusjes in de tuin? Tijd om naar binnen te gaan, op de bank te ploffen en wat tuininspiratie op te doen. Ontdek bijvoorbeeld deze 9 typische herfstplanten in prachtige, warme kleuren of laat je inspireren door 3 prachtige plantencombinaties met een herfstig kleurenpalet.

herfstaster | herfstplant | roze bloemen geel hart