Bananenplant

Bananenplant: kenmerken en groeiwijze

De bananenplant, ook bekend als Musa, wordt vaak bananenboom genoemd, omdat hij een schijnstam heeft. Vanuit het middelpunt wordt steeds een nieuw bladerdek omhooggeduwd, dat zich vervolgens ontvouwt. Bananenplant is een echte eyecatcher met zijn grote, donkergroene bladeren en tropische uitstraling. Een bananenplant groeit erg snel en vormt regelmatig nieuwe scheuten aan de schijnstam. De grote bladeren van de plant zijn dun en scheuren relatief snel, maar dat doet niet af aan de uitstraling van de plant.

Bananenplant behoort tot de banaanfamilie (Musaceae) en is een van de belangrijkste fruitgewassen ter wereld. Van oorsprong komt de plant uit Zuidoost-Azië en Australië, maar tegenwoordig wordt de plant in veel tropische gebieden gekweekt. 

Welke soorten bananenplant zijn er?

Er bestaan wereldwijd zo'n 400 soorten bananenplanten. De Cavendish is de belangrijkste soort voor onze eetbare bananen. In woonkamers zie je vooral de Musa tropicana of Musa acuminata Dwarf Cavendish. Deze bananenplanten zijn namelijk klein van stuk en worden ook wel dwergbanaan genoemd. En dat terwijl ze niet eens zo klein zijn. Deze soorten kunnen tot wel 2 meter hoog worden! De bekendste soorten bananenplant zijn:

• Musa acuminata: dit is de botanische naam van de soort waar de meeste eetbare bananen, waaronder de Cavendish-bananen, onder vallen. De plant produceert trossen met eetbare bananen die wereldwijd populair zijn. De plant kan in het wild zo'n 6 meter hoog worden. De bladeren van de plant kunnen tot wel 3 meter lang zijn. De plant krijgt gele of paarse bloemen die na de bloei plaats maken voor bananentrossen. Binnen deze soort bestaan een aantal compacte cultivars (dwergbananen) die zeer populair zijn als kamerplant en vanwege de eetbare bananen, namelijk:
  • Musa Dwarf Cavendish: deze soort heeft langwerpige bladeren met licht zwarte vlekken en de is de meest geteelde bananensoort ter wereld, goed voor het grootste deel van de bananenoogst. Deze bananen van deze soort groeien in grote trossen en staan bekend om de zoete en zachte smaak. De compacte groei (de plant wordt 1.5-2 meter hoog) maakt deze soort ook zeer populair als kamerplant. 
  • Musa tropicana: deze soort heeft een gladde stam en groene kleurschakeringen in de glanzende bladeren. Tropicana wordt zo'n 2-3 meter hoog en wordt ook wel 'Ice Cream Banana' genoemd. Dit vanwege de romige, zoete smaak die doet denken aan vanille of room. De bananen van deze soort zijn kleiner dan de Cavendish-bananen. 
• Musa basjoo: deze soort staat ook bekend als de Japanse bananenplant. De vruchten van deze bananenplant zijn niet eetbaar en blijven klein en onrijp. In het wild kan deze soort zo'n 4 meter hoog worden. De bladeren zijn minder glanzend en meer leerachtig dan die van de Musa acuminata. Deze soort is winterhard (tot -10°C) en kan daardoor groeien in gematigde klimaten. Bij strenge vorst is afdekken noodzakelijk.
• Musa balbisiana: deze soort heeft eetbare vruchten, maar die hebben een taaie schil en zijn minder zoet dan die van Musa acuminata. Deze soort wordt tot 3 meter hoog en kenmerkt zich door felgroene bladeren met een ruwe textuur. 
• Musa ornata: deze soort, ook wel sierbanaanplant genoemd, heeft kleine, niet eetbare vruchten die vooral een decoratieve waarde hebben. Vandaar de naam 'sierbanaanplant'. De plant wordt tot 2 meter hoog en heeft smalle, groene bladeren. 

Bananenplant: verzorging en standplaats

Bananenplant in huis gehaald? Dan wil je daar natuurlijk zo goed mogelijk voor zorgen en zo lang mogelijk van genieten. Bekijk deze basisregels en tips voor de verzorging van kamerplanten en bekijk de onderstaande tips voor de beste standplaats en het verzorgen van bananenplant:

• Zet bananenplant op een zeer lichte standplaats, maar niet in direct zonlicht.
• Bananenplant houdt van lekker warme temperaturen (minimaal 15 °C).
• Bananenplant heeft veel water nodig. Zorg ervoor dat de potgrond continu vochtig blijft. Geef bananenplant water wanneer de bovenste laag van de potgrond droog aanvoelt. In de lente en zomer (groeiseizoen) heeft de plant meer water nodig dan in de winter. Het kan zijn dat de plant 's zomers dagelijks water nodig heeft! 's Winters is 2x per week doorgaans voldoende. 
• Bananenplant komt van oorsprong uit een tropische omgeving met hoge luchtvochtigheid. Besproei de plant daarom regelmatig met water uit een plantenspuit.
• Geef bananenplant in het groeiseizoen (lente en zomer) iedere paar weken plantenvoeding.
• De bladeren kunnen snel breken of knakken, dus ga voorzichtig met deze stoere huisgenoot om.
• Wordt je bananenplant te groot? Haal dan wat van de onderstammen weg, zodat hij weer frisse zijscheuten krijgt.
• Worden de onderste bladeren van de plant bruin? Knip ze dan af, zodat de plant zijn frisse, groene kleur behoudt.

Bananenplant bruine of gele bladeren: wat nu?

• Bruine bladeren aan de onderkant van bananenplant: maak je geen zorgen als de onderste bladeren bruine randen krijgen of bruin worden, want dat zie je bijna altijd en het is normaal dat de onderste, oudere bladeren afsterven. Knip bruine bladeren van de stam af, zodat de plant een frisse uitstraling behoudt. 
• Bruine bladeren aan de bovenkant van bananenplant: zijn het de bovenste bladeren die bruin worden? Dan kan het een teken zijn dat je bananenplant te weinig licht of water krijgt. Verander dan de standplaats en/of watergift. Heb je niet genoeg zon in huis? Zet de plant dan tijdens warme, droge zomermaanden af en toe even buiten. 
• Gele bladeren aan bananenplant: krijgt je bananenplant gele bladeren of een gele gloed? Dan kan het betekenen dat de plant te veel licht krijgt. Zet 'm in dat geval wat verder van het raam vandaan. 

Komen er bananen aan een Bananenplant in huis?

In Nederland wordt bananenplant vooral gebruikt als kamerplant, vanwege de grote, decoratieve bladeren en de tropische uitstraling. De kans dat er in je eigen huis eetbare bananen gaan groeien is erg klein, maar het is niet onmogelijk. Wil je zelf bananen kweken aan je bananenplant? Dan moet je het juiste klimaat nabootsen. Je hebt hier veel licht en een warme, vochtige omgeving voor nodig, bijvoorbeeld door de plant in een warme kas of serre te zetten.

Let wel: het duurt vaak wel meer dan 3 jaar voor de eerste bloemen in de kleuren wit en purper aan de plant komen, en deze zijn nodig om vruchten te kunnen geven. Als de bloemen zijn uitgebloeid kunnen er bananen gaan groeien die tot 25 centimeter groot worden.  

Bananenplant stekken: hoe en wanneer?

Zie je pups (uitlopers) verschijnen aan de bananenplant? Dat betekent dat je kunt gaan stekken! Het stekken van bananenplant kun je doen op verschillende manieren, maar uitloperstek is de makkelijkste manier met de meeste kans op steksucces. Stek een bananenplant bij voorkeur in het groeiseizoen (lente of zomer), want dan is je plant op z'n sterkst en groeien de stekjes het beste. Bekijk het onderstaande stappenplan voor het stekken van bananenplant. 

Bananenplant stekken: stappenplan

Bananenplant stekken kan het beste door middel van uitloperstek (pupstek). Groeien er nog geen pups aan je moederplant? Heb geduld en geef eventueel wat extra plantenvoeding of verpot de plant in een grotere pot om groei te stimuleren. 

1. Zorg ervoor dat de pup(s) zo'n 15-20 centimeter groot zijn voordat je begint met stekken. Hoe groter de uitloper, hoe groter de kans op steksucces.
2. Graaf een beetje aarde weg om te zien of de pup al wortels heeft. Is dat het geval? Dan kun je het gedeelte rondom de pup uitgraven, of de moederplant volledig uit de pot halen en de potgrond weghalen.
3. Draai de pup voorzichtig los van de moederplant. Je kunt de pup ook afsnijden met een scherp en schoon mes. Snijd de stek verticaal en zo dicht mogelijk bij de moederplant af. 
4. Zet de stek met wortels in zijn eigen potje met potgrond. Zet de moederplant ook terug in de pot en ververs eventueel de potgrond van de moederplant. 
5. Geef beide planten water en zet ze op een lichte standplaats, maar niet in direct zonlicht. 

Waarom zijn bananen krom?

Tja.. Waarom zijn bananen krom? Bananen danken hun kenmerkende kromme groei aan de tweestrijd tussen negatieve geotropie en zwaartekracht. Bananen groeien naar boven toe, tegen de zwaartekracht in (dat heet negatieve geotropie). Naarmate de bananentrossen steeds zwaarder worden, worden ze door de zwaartekracht naar beneden getrokken. 

Is Bananenplant giftig?

Bananenplant (Musa) is niet giftig voor mensen en (huis)dieren zoals honden en katten. Het is daarmee een veilige keuze voor gezinnen met jonge kinderen of mensen met huisdieren. De bladeren van bananenplant kunnen in zeer grote hoeveelheden problemen met de spijsvertering veroorzaken. Daarom is het altijd een goed idee om te voorkomen dat huisdieren te veel van de plant eten. 

Symbolische betekenis van Bananenplant

De bananenplant heeft geen eenduidige symboliek, maar kent verschillende symbolische betekenissen, afhankelijk van cultuur en context. Dit zijn de belangrijkste symbolische betekenissen die worden toegekend aan bananenplant:

• Vruchtbaarheid en overvloed: in veel culturen wordt de bananenplant geassocieert met vruchtbaarheid en overvloed. Dat heeft de plant te danken aan de grote hoeveelheid vruchten die hij produceert, wat geassocieerd wordt met voorspoed en overvloed. 
• Welzijn en gezondheid: bananen zijn zeer voedzaam vanwege de hoge voedingswaarde. Dat maakt dat de plant in sommige culturen geassocieerd wordt met genezing, welzijn en gezondheid.
• Ontspanning: bananenplant groeit in tropische klimaten en wordt geassocieerd met ontspanning en een exotisch, vrij leven. Dat maakt de plant een symbool voor ontspanning en kalmte. 

Waar komt Bananenplant oorspronkelijk vandaan?

De bananenplant komt oorspronkelijk uit tropische gebieden in Zuidoost-Azië en Australië. Het is een van de oudste geteelde gewassen: sinds de zesde eeuw voor Christus volgens boeddhistische geschriften. Vanuit Zuidoost-Azië verspreidde de bananenplant zich via handelsroutes naar India. In India werd de banaan al snel gecultiveerd en verspreid naar andere werelddelen, zoals het Midden-Oosten en Afrika. In de 15e eeuw kwam de bananenplant via ontdekkingsreizigers naar Europa. Spaanse ontdekkingsreizigers introduceerden de banaan op de Canarische eilanden, waar de teelt startte. 

Een Amerikaanse ingenieur, Minor Keith, bracht rond 1870 in Costa Rica de bananenproductie commercieel op gang. Dankzij verbeterde transportmethoden zoals spoorlijnen en stoomschepen konden bananen sneller naar andere landen worden gebracht, wat leidde tot een explosieve groei in de consumptie van bananen. 

Tegenwoordig wordt de bananenplant in veel tropische landen gekweekt. Uiteraard om zijn heerlijke vrucht. Niet alleen vanwege de eetbare vruchten, ook vanwege de decoratieve waarde (als kamerplant) is de bananenplant wereldwijd populair.